Bileća Portal

FK Hercegovac

 Košarkaški klub (KK)''Hercegovac''je osnovan 1981. godine i od tada do danas uspješno nastupa na domaćoj i široj sportskoj sceni. Za nešto više od dvadeset godina postojanja odgojio je brojne generacije mladih košarkaša. KK''Hercegovac''je naročito prisutan u našoj sportskoj javnosti u posljednjih nekoliko godina, dospjevši do Premijer lige 2001. godine, gdje se i sada takmiči, i do CHALLENGER KUPA u sezoni 2002/03. Zahvaljujući ovom klubu, košarka je sve više prisutna među mladim naraštajima a preko vidnih rezultata njegovih igrača i Bileća se sve više afirmiše u sportskoj javnosti.

Kuglaški klub (KK) Hercegovac spada među mlađe sportske klubove u našem gradu.Osnovan je 1988. godine.U sezoni 2006/07 postao je prvak RS u ekipnoj konkurenciji, a osvojivši titulu plasirao se u najviši rang - Premijer ligu BiH.Pošto kuglana koju koriste kuglaši Hercegovca nema četiri staze i nezadovoljava uslove takmičenja, morali su da plaćaju termine druge kuglane, kako bi dočekali protivnike.Ali ni to nije bilo rješenje ...
Prva zadovoljavajuća dvorana bila je u Međugorju, pa to finasijski nisu mogli izdržati i opet se vratili u niži rang takmičenja.Zahvaljujući velikom entuzijazmu i velikoj ljubavi prema ovom sportu, i ovom gradu, i posle ovog razočarenja uspjeli su da se održe.Pronašli su volju i snagu za takmičenje u sledećoj sezoni, gdje su ponovo osvojili titulu šampiona RS i plasman u najjače kuglaško društvo.

Napisao: Kisić Igor

UVOD

Bileća se nalazi u Istočnoj Hercegovini na raskrsnici puteva koji sa juga, jadranske obale i Dubrovnika (60km), Trebinja (30 km) vode prema sjeveru (Gacku), istoku (Nikšiću) i zapadu (Mostaru).Teritorija ovog dijela Hercegovine ukupne površine 633 km² pretežno je brdovita, krševita i prema sjeveru planinska.

Bileća (450-480 m nadmorske visine) je grad bogate i zanimljive kulturno istorijske prošlosti. Grad je prije posljednjeg rata imao oko 7.000 , a opština oko 13.000 stanovnika. Trenutno Bileća nezvanično ima oko 16.000 stanovnika.

Klima na području opštine Bileća je mediteransko – kontinentalnog tipa, pa ovdje ljeta znaju biti duga, sušna i topla, a zime relativno blagog karaktera. Bilećki kraj ima oko 2.200 časova sunčevog sjaja godišnje.

Ispod samog grada Bileće (južni dio) izvire rijeka Trebišnjica poznata u literaturi kao najveća ponornica u Evropi, koja je 1966/67 godine na 17-om km južno od Bileće pregrađena betonskom branom visine 105 m i time stvorena ogromna vještačka akumulacija, jedna od najvećih u svijetu, poznata pod nazivom Bilećko jezero koje ima dužinu 18 km a širinu 3-5 km (Hidroelektrana na Trebišnjici).

Na zapadnom dijelu opštine Bileća u Fatničkom polju, protiče rijeka Vrijeka i ponire u istom tom polju plaveći ga kišnim mjesecima, a poznata je po kvalitetnoj pastrmki potočarki i endemskoj gaovici.

Reljefne karakteristike bilećke opštine izražene su u brdovitim terenima, između kojih s smještena kraška polja: Dabarsko, Fatničko, Plansko i Bilećko.

U prošlosti stanovništvo ovih krajeva bavilo se zemljoradnjom i stočarstvom.Između brda se nalaze mala kraška polja, udoline i kraške zaravni. Krčena je šuma i vađen kamen da bi se stvorila nova obradiva površina. Preovladavao je sitni seljački posjed, sa primitivnom obradom zemlje i niskom produktivnošću rada. Takav posjed nije mogao prehraniti brojen porodice, te siromašni seljaci iz ovih krajeva odlaze na državne javne radove, u gradove, na poljoprivredne sezonske radove u Slavoniju i Vojvodinu, a naročito krajem XIX i početkom XX vijeka u Ameriku. Prema popisu stanovništva 1910. godine u inostranstvu je radilo 1416 Bilećana, od čega 1131 u Americi.

Danas bilećani žive i snalaze se kako mogu i umiju: radeći u državnom i privatnom sektoru, a naročito su postali poznati po proizvodnji kamenih ploča visokog kvaliteta.

GEOGRAFSKI POLOŽAJ

Opština Bileća zauzima 1,24 % od ukupne teritorije Bosne i Hercegovine. Nalazi se na samom prelazu između Niske Hercegovine (Humina) i Visoke Hercegovine (Rudina), na samom dodiru mediteranske i kontinentalne klime.

Opština Bileća se graniči sa pet hercegovačkih i jednom crnogorskom opštinom. Na sjeveru se graniči sa Gackom i Nevesinjem, na sjeverozapadu sa opštinom Stolac, na zapadu Ljubinjem, na jugu Trebinjem, a na istoku sa crnogorskom opštinom Nikšić.

Bileća je od davnina poznata kao važna raskrsnica puteva. U vremenu uspona srpske države ovim područjem su vladali Nemanjići, a sama Hercegovina, tada Zahumlje poznata je kao vojvodstvo svetog Save. I u to vrijeme ovaj kraj je bio povezan sa ostalim zemljama i trgovačkim gradovima.

Prostor opštine Bileća u saobraćajnom pogledu ima relativno povoljan položaj. Magistralni put Sarajevo-Foča-Bileća-Trebinje-Dubrovnik ostvaruje povezanost unutrašnjosti sa primorjem. Regionalnim pravcima opština je povezana preko Stoca sa magistralnim putem Sarajevo-Mostar, a preko Nikšića i Podgorice ostvarena je povezanost sa Crnom Gorom.

Opština Bileća, prema popisu iz 1981. ima 61 naselje u kojim ima 3278 domaćinstava gdje je živjelo 13 200 stanovnika, ili prosječno 20,9 st/km². U posleratnom periodu Bileća je imala pozitivna prirodna kretanja stanovništva, uz naglašenu tendenciju smanjivanja nataliteta, smanjivanja i uravnoteživanja mortaliteta.

Analizom je utvrđeno da je na nivou cijele opštine tokom sedamdesetih godina prošlog vijeka otpočeo proces starenja stanovništva, što je u saglasnosti sa smanjenjem stope nataliteta, odnosno fertiliteta stanovništva. Učešće stanovništva od 0 do 19 godina se sa 39,1% u 1971. smanjilo na 32,9% u 1981. godini.

Smatra se da su se Srbi u ove krajeve naselili u isto vrijeme kad i u ostale srpske zemlje. To je bilo početkom VII vijeka. Srbi su na ovim prostorima zatekli stanovništvo romanskog porijekla.

Od samog doseljavanja pa do danas primjetne su migracije stanovništva. Najveće migracije su bile uslijed neprijasteljskih osvajanja. Prema popisu stanovništva 1910. godine u inostranstvu je radilo 1416 Bilećana od čega 1130 u Americi. U Bileću se 70-ih i 80-ih godina doselio znatan broj vojnih lica sa svojim porodicama zbog toga što je u Bileći bila škola rezervnih oficira najpoznatija u tadašnjoj SFRJ. To su bili uglavnom Slovenci, Makedonci i Hrvati.

Danas su migracije i sezonske, tj. odlazak sa sela u grad radi zaposlenosti i školstva, kao i na sezonski rad u Crnu Goru za vrijeme ljeta. Primijetno je izumiranje sela gdje starije osobe izumiru a mladi nartaštaj se seli u grad.

Za vrijeme poslednjeg rata u BiH 1991-1995. u Bileću se doselio veliki broj stanovništva iz Zapadne Hercegovine i Sarajeva.

Područje opštine Bileća nalazi se pod uticajem mediteranske i kontinentalne klime. Ljeta su topla, mjestimično i vrlo topla (20-30^oC). Zime su manje blage (0-5 ^oC). Sredlja godišnja tempenjratura se kreće od 11 do 14 ^oC, a najniža temperatura je u januaru. Jesen je uvjek toplija od proljeća što je posledica maritimnog uticaja. Manje vrijednosti temperature i veća kolebanja uglavnom su uslovljena porastom nadmorske visine.

Godišnja raspodjela količine padavina je neravnomjerna. Mjeseci sa najvišom količinom padavina su novembar i decembar, a zatim januar i februar, dakle u zimskom dijelu godine. U ljetnjem periodu juli-avgust padavine su minimalne. Ovdje je prisutan izrazito nepovoljan raspored padavina jer padavina najviše ima izvan vegetacionog perioda. Padavine u vidu snijega su rijetke, tako da u godišnjoj količini padavine imaju neznatno učešće. Prosječna količina padavina iznosi 1700 mm godišnje.

Za ovaj prostor je karakteristična pojava mraza, pretežno u zimskom periodu, odnosno u ranu jesen i rano proljeće. U pogledu oblačnosti Bileća spada u najvedrija mjesta u Bosni i Hercegovini. Najveća oblačnost je u decembru i novembru a najmanja u avgustu. Ovako male vrijednosti oblačnosti pokazuju veoma dugo trajanje sunčevog sjaja, koje iznosi preko 2 200 sati u toku godine. Najčešći vjetrovi su jugo i sjeverni. Sjeverac donosi hladne vazdušne mase sa planina, a jugo toplije i kišno vrijeme.

Akumulacija Bileća ima uticaj na mikro-klimu! Nakon formiranja akumulacije zapaža se smanjenje kolebanja ekstremnih vrijednosti temperature. To smanjenje za pojedina mjesta iznosi: Bileća 1,0^oC, Lastva 2,3 ^oC, Trebinje 1,6 ^oC, i Berkovići 0,7 ^oC. Relativna vlažnost vazduha se povećala: Bileća 12%, Lastva 5%, Berkovići 7%. Broj dana sa maglom se u Lastvi povećao za 4,6 dana dok se u Bileći smanjio za 6,2 dana.

Na području opštine Bileća zastupljena su sledeća tla: luvisol, fluvisol, litosloj na krečnjacima i dolomitima, kalkokambisol i kalkomelanosol. Svojstva zemljišta je da su plitka, suva i topla tla. Dubina je ogranoičena do 30 cm. Krečnjačke crnice su nekarbonatna tla, iako se razvijaju na krečnjaku i dolomitu, ali su dosta zasićena jonima kalcijuma i magnezijuma. Reakcija tla je neutralna do slabo kisela. Ova tla nisu prikladna za intenzivnu biljnu proizvodnju.

Kalkokambisol je smeđe tlo krečnjaka i dolomita. Fizička svojstva su dosta povoljna. Kalkokambisol i kalkomelanosol su najzastupljenija zemljišta na ovom prostoru. Litosol su nerazvijena vrlo plitka tla.

Najniži, ujedno i najveći dio kraških polja sačinjavaju dolinska aluvijalna ili deluvijalna, mineralno-močvarna-oglejna ili glejno karbonatna tla. Ovo su duboka tla pretežno težeg sastava. Ova zemljišta su izložena dugotrajnim poplavama i trajnom dejstvu podzemnih voda i služe uglavnom kao pašnjaci ili slabije produktivne livade. Uz odgovarajuću hidro i agro melioraciju omogućena je vrlo uspješna proizvodnja svih ratsrskih kultura.

Bilećko polje je karakteristična kraška vrtača, sa relativno plitkim zemljištem formiranim na pločasto uslojenim laporitnim krečnjacima. Po ukupnoj površini i osnovnim pedološkim osobinama zemljišta ovog polja nemaju veći značaj za poljoprivrednu proizvodnju.

HIDROGRAFIJA

Pored klimatskih faktora i reljef znatno utiče na režim voda. Hidrografske odlike opštine Bileća su dosta jednolične, što je rezultat nepovoljnih terenskih uslova. Teren je izrazito karstno područje i odlikuje se specifičnom hidrografijom. Površinskih voda je veoma malo, dok se unutrašnjost krečnjačkog terena odlikuje velikim bogatstvom. Podzemne vode su međusobno povezane preko kanala, spiranje je dobro razvijeno. Poniranje voda je veliko i odvija se preko sistema pukotina. Površinsko oticanje svedeno je na minimum. Riječni tokovi su rijetki.

U neposrednoj blizini grada, na južnoj strani nalazi se izvorište rijeke Trebišnjice, najveće ponornice u Evropi. Na površini se javlja u više navrata, pod različitim imenima. Nastaje na jugozapadnom obodu Lebršnika gdje izviru potoci Vrba, Dramešina, Žanjevička rijeka, Jasenik i Župan koji otiču u jezero Klinje. Otoka jezera Klinje jnj rijeka Mušnica koja teče prema jugu, kroz Gatačko polje. Mušnica ponire u Gatačkom polju. Na obodu Cerničkog polja otiče Ključka rijeka koja nestaje u ponoru. Na sjevernom dijelu Fatničkog polja izviru Kamenik, Kukalj i estavela Obod, od kojih nastaje Fatnička rijeka. Južno od Bileće na zapadnom dijelu Vlahinje Trebišnjica se pojavljuje po četvrti put ali prvi put pod imenom Trebišnjica. Njeni najveći izvori su Dejanova pećina, Nikšićko vrelo i vrelo Oko. Ovi izvori su potopljeni nakon izgradnje brane Grančarevo i formiranja akumulacije Bilećko jezero. Dužina Trebišnjice varira od 35 do 98 kilometara zavisno od količine proticaja.

Izgradnjom Hidroelektrane na Trebišnjici 1966.g. stvorena je jedna od većih vještačkih akumulacija na svijetu – Bilećko jezero. Bilećko jezero je dugačko 18 km a široko od 3 do 5 km. Jedan dio jezera pripada Crnoj Gori (Crvene Stijene). Jezero je veoma bogato ribom a najčešće vrste su som, deverika, strugač i pastrmka. Jezero se uglavnom hrani podzemnim vodama. U neposrednoj blizini jezera su izgrađeni motel Vidikovac i restoran Jezero.

U kraškim poljima javljaju se periodični i povremeni tokovi, kao i estavele i potajnice. Glavni vodotok u Dabarskom polju je rijeka Opačica. Opačica je bujičan vodotok, povremenog karaktera – ljeti presuši. Pored Opačice tu je i Vrijeka. Ove pomenute rijeke poniru i njihove vode javljaju se u izvorima rijeka Bregave i Trebišnjice. Sve vode Dabarskopg polja odvode ponori Ponikve i Kuti. U Fatničkom polju nema stalnih tokova, to su uglavnom estavele Obod i Baba.

U okviru „idejnog projekta hidroenergetskog iskorišćavanja gornjih horizonata sliva rijeke Trebišnjice“ u toku su završetci radova na izgradnji tunela Čepelica-Podosoje-Fatničko polje, pri čemu će doći do većeg iskorišćavanja vodene snage.

BILJNI I ŽIVOTINJSKI SVIJET

Biljni i životinjski svijet je veoma raznoivrstan, a na njega najviše utiču reljef i klima. U kraškim poljima su trave čijim sušenjem se dobija sijeno, veoma važna stočna hrana. Na planinama i većim nadmorskim visinama nalazi se šumoviti pojas. To su uglavnom listopadne šume. Najzastupljenije vrste su grab (bijeli i crni), jasen, bukva i hrast.

Na prelazu između šuma i kraških polja nalaze se pašnjaci, koji u zavisnosti od količine padavina imaju bujnu vegetaciju. Mnoge trave se koriste u medicini kao ljekovito bilje.

Životinjski svijet je donekle uslovljen biljnim svijetom, jer pojedine životinje (biljojedi) su nastanjeni u biljnim staništima. Od životinja najviše ima divljih svinja, zečeva zatim različitih glodara i insekata, a u planinskom dijelu vukova i lisica.

GEOLOŠKE KARAKTERISTIKE

Teritorija opštine Bileća je dio velikog mezozojskog i poleogenog kompleksa spoljnih Dinarida. Čitav teren opštinske teritorije izgrađen je od sedimenata mezozoika. Naslage kvartara zastupljene su u Bilećkom, Fatničkom i Dabarskom polju. Materijal su donosili kratki bujični tokovi. To su krupniji i sitniji slabo zaobljeni komadi krečnjaka, dolomita i dolomitni pijesak.

Litološki sastav je veoma jednostavan i zastupljeni su razni varijateti krečnjaka i dolomita gornje krede. Sedimenti cenomana predstavljeni su serijom oditičnih i kriptokristalnih krečnjaka. Pružaju se od Trebišnjice pa preko Rogošine i Viduše do Radimlje, i istočno od Meke Grude. Cijela serija je tamno sive boje do smeđe boje. Krečnjaci su jedri i dobro uslojeni. Debljina slojeva kreće se do 40 cm. Procenat CaCO₃ u krečnjacima dostiže i do 98%.

Krečnjaci i dolomiti zauzimaju dominantno mjesto među svim tvorevinama zastupljenim na ovom području. Javljaju se na planini Sitnici i sjeverozapadnim padinama Viduše. Krečnjaci se izdvajaju u tri sloja (pločasti dolomiti sa proslojcima krečnjaka, krečnjaci i dolomiti sa hidrodontama, krečnjaci sa rudištima).

Paleogen je na ovom području izdvojen u vidu više izolovanih zona. Predstavljen je smeđim, rjeđe žućkastim, laporovim i mikro-grudvastim krečnjakom. Nađeni su kod Krstača južno od Zvijerine.

Tvorevine kvartara su najizrazitije u kraškim poljima, mjestimično u većim vrtačama, i Bilećkom jezeru. Predstavljene su crvenicom, aluvijalnim i deluvijalnim nanosima.

Sedimenti senona su u podnožju Sitnice, između plane i Fatničkog polja, oko Selišta i južno od Dabarskog polja. Krečnjaci imaju visok sadržaj CaCO₃ čak 99%. Debljina slojeva se kreće od 20 cm, dok je u višim dijelovima debljina i do 1 metra.

Aluvijalni nanosi su u širem području Dabarskog i Fatničkog polja i Bilećkog jezera. Oni su u obliku šljunka i pijeska u kojima se javljaju male količine pjeskovitih glina.

Teritorija opštine Bileća se nalazi na prelazu Niske i Visoke Hercegovine, odnosno Humina i Rudina. Ovo područje pripada dijelu spoljašnjih Dinarida i predstavlja tipično holokrašno područje. Holokraš je goli, duboki i „ljuti“ kraš koji se odlikuje svim površinskim i podzemnim kraškim oblicima. Od većih morfo-loških oblika ističu se planinski vijenci Baba na sjeveru, Viduša i Sitnioca na jugozapadu. Planinski vijenci se pružaju pravcem sjeverozapad-jugoistok. Mikroreljefni oblici (vrtače, škrape, pećine i uvale) nastali su pod uticajem egzogenih procesa. Pojačanom vertikalnom erozijom u zavisnosti od litološkog sastava i tektonike, stvorena su kraška polja (Dabarsko i Fatničko).

Denudacioni oblici reljefa nastaju djelovanjem mehaničkog i hemijskog raspadanja stijena, površinskim i linearnim spiranjem i klizanjem. Kao produkt djelovanja denudacionih procesa javljaju se razni oblici stijenjaka i sipara, erodirane površine, erozivne brazde, rovine, vododerine i jaruge.

Proces kraške erozije izaziva i posebne hidrološke odnose u krečnjačkim terenima. Na površini vlada bezvodnost, riječni tokovi su rijetki. Spiranje je izraženo a poniranje vode u unutrašnjost krečnjaka je veliko.

Deluvijalni nanosi se javljaju u vidu odlomljenih dijelova krečnjaka i dolomita u području Bilećkog jezera.

Napisao: Milenić Bojan

Prvi tragovi ljudske kulture i civilizacije na području opštine Bileća datiraju još iz mlađeg kamenog doba (neolita), o čemu svjedoče arheološki lokaliteti, još uvijek nedovoljno istraženi. Praistorijski tumuli, gradine i gomile kojih prema najnovijim istraživanjima ima preko 1400, jasno ukazuju na kontinuitet i gustoću stanovništva u praistoriji. Najstariji narod kojije naseljavao ovo područje su Iliri, odnosno ilirsko pleme Deramisti, čije je sjedište bilo u širem arehalu Orahovica, a koji su brojili 30 dekurija.Obzirom da dekurija broji od 100 do 150 stanovnika, to znači da je ovo područje naseljavalo od 3000 do 5000 pripadnka ilirskog plemena Deramista. Iz ilirskog perioda ostale su nam praistorijske grobnice, nešto pokretnog arheološkog materijala i toponimi, zanimljivi za lingvinistička istraživanja.

Administartivno, upravno i privredno sjedište cijele ove oblasti u periodu rimskog carstva nalazilo se u selu Panik u dolini rijeke Trebišnjice, poznato u literaturi pod nazivom Leusinium.Priliko spašavanja spomenika kulture iz doline rijeke Trebišnjice Zavod za zaštitu spomenika u saradnji sa Standford univerzitetom iz Los Angeles-a vršio je sistematsko arheološka iskopavanja i tom prilikom otkriveni su objekti civilne i vojne arhitekture čija je unutrašnjost bila ukrašena sa polihromnim mozaicima koji su predstavljali antropomorfne, zoomorfne, floralne i geometrijske motive.

Preko rijeke Trebišnjice u neposrednoj blizini Leusiniuma vodio je most od koga je sačuvan natpis da je ovaj most obnovljen za vrijeme vladavine Flavijevaca u periodu od 79 do 84 godine, što ujedno predstavlja i prvi pisani izvor na području opštine.

Prvi pomen Bileće kao naseljenog mejsta susrećemo u dokumentima Dubrovačkog arhiva iz 1286 godine, kada se pominje pod nazivom BILECHIA. Takođe u istim izvorima i pod istima nazivom Bileća se pominje i u XIV vijeku kao važna raskrsnica puteva na srednjevjekovnom karavanskom putu .U jednom dokumnetu iz 8. septembra 1388. godine ističe se da je vojska vojvode Vlatka Vukovića u polju kod Bileće teško porazila tursku vojsku pod komnadom Šahi-paše što se ujedno smatra i jednim od prvih poraza turaka na Balkanu. 

Trebišnjica nekad

U periodu od XIII do XVI vijeka na ovim prostorima istorija bilježi i veliki broj srednjoviojekovnih nadgrobnih spomenika – stećaka, koji kao monoliti teže i do 5 tona. Na području opštine ima ih ukupno 1724 i dati su u pet osnovnih formi : sarkofazi, ploče, sljemenaci sanduci i krstovi. Ukrasi na njima rađeni su u tehnici bareljefa, a motivi su različiti : ljudske predstave, životinjske figure, arhitektonski i geomterijski motivi. Od ukupnog broja, njih 46 sadrži natpise koji govore o pokojniku, zanimanju, načinu smrti, a imena su mahom sledeća : Radič, Vuksan, Vukoman, Dobrič, Vlatko, a ova imena najbolje opovrgavaju muslimansko-bošnjačku “naučnu” teoriju da su ovi spomenici pripadali njihovoj kulturi.Svi su pisani starobosanskom ćirilicom (bosančicom), a njihovi pisci (diaci) pripadali su različitim klesarskim školama.

U neposrednoj blizini grada Bileće nalaze se ostaci srednjevijekovnog utvrđenog grada Toriča, za koga se u lokalitetima navodi da je u XV vijeku pripadao porodici Pavlovića. Na lokalitetu Trnovi do nalazi se crkva posvećena Arhangelu Mihailu sa natpisom na portalu u kome se kaže da je obnovljena 1709. godine, a nastala je na ostacima nekadašenjeg manastirskog kompleksa spaljenog od strane turaka.

Pravi centar pismenosti u srednjem vijeku u srednjem vijeku bio je manastir Dobrićevo, u svojoj burnoj istoriji više puta rušen,paljen i obnavljan da bi konačno 1967. godine u potpunosti premješten na novu lokaciju u selu Orah.Mnoge vrijedne knjige pisane kaligrafijom zauvijek su propale, ali su ostale izvanredno lijepe čuvenog slikara i živopisca Georgija Mitropanovića.

Bileća je potpala pod tursku vlast 1466. godine i u vijekovima Turske vladavine na ovim prostorima teško stradala zbog vječitih buna i otpora. Islamizacija stanovništva zahvatila je i ove prostore pa je i jedan dio srba u smislu one Njegoševe “Isturči se plahi i lakomi” prešao na islam predajući na taj način “vjeru za večeru”. Bilećki Muslimani nijesu anadolskog niti turskog porijekla, već svi vode porijeklo od srpskih porodica sa područja opštine Bileća, o čemu je veliki pisac Meša Selimović u Srpskoj akademiji nauka i umjetnosti pisao : “Ja sam porijeklom od Bileće iz maloga sela Vranjska od bratstva Vujovića”. Zajednički zivot srpskog i muslimanskog stanovništva kroz burna istorijska vremena uvijek je bio težak i nepomirljiv, zato što su Muslimani, da bi dokazali svoju pripadnost i vazalnost novoj vjeri uvijek bili na strani okupatora : kao janičari u turcima, kao šuckori u austro-ugarskoj vojsci i kao najkrvavije ustaše u Pavelićevoj vojsci.

U neposrednoj blizini Bileće nalazi se Vučji do, gdje se odigrala čuvena Vučidolska bitka 1876. godine u kojoj je učestovalo 16 Bilećkih četa. Odlukom Berlinskog kongresa Bileća je ušla u sastav austrougarske monarhije i u tom periodu dolazi do

, komunikacija i čuvene kasarne (logora) u Bileći. Otvara se 1880. goidine prva osnovna škola u Bileći i prave makadamski putevi. Krajem XIX vijeka dolazi do migracija stanovništva u Ameriku “trbuhom za kruhom”.  Prvi svjetski rat , kao i svaki drugi rat donio je ovom kraju pustošenje i razaranje. Mnogi Bilećani ostavili su svoje kosti na brojnim ratištima kao i mnogim logorima. Željeznička pruga došla je u Bileću na Nikolj – dan 1831. godine, a ukinuta je 30. maja 1976. godine.

Neposredno pred drugi svjetski rat u Bilećkoj kasarni bio je formiran 61. pješadijski puk, a istovremeno i koncentracioni logor za komuniste u kome je nastala pjesma “Bilećanka”.

Na području istočne Hercegovine od zarazne bolesti zaušnjaka u toku prethodne godine oboljelo je 647 lica, od kojih je najveći broj iz Nevesinja, te iz Gacka i Bileće,...

... potvrđeno je u Zavodu za zaštitu zdravlja Trebinje.

Direktor Zavoda Radivoje Čalija kaže da ova bolest više ugrožava muškarce nego žene, te napominje da su od ukupnog broja oboljelih 443 muškarci, a 204 žene.

Najviše oboljelih je uzrasta od 15 do 19 godina, ali je registrovano i 83 djece uzrasta od šest do 14 godina.

Čalija podsjeća da je epidemija proglašena prošle godine u junu u svim  istočnohercegovačkim opštinama, osim u Ljubinju, gdje je u predhodnoj godini od zaušnjaka oboljelo samo četvoro lica.

Nije poznato zbog čega je došlo do epidemije, jer je trećina oboljelih vakcinisana.

Zaušnjaci su zarazna bolest praćenja oticanjem pljuvačnih žlijezda, nariočito oko ušiju. Bolest se prenosi neposrednim  kontaktom sa zaraženom osobom, a jedna od komplikacija je zapaljenje sjemenih žlijezda što može da dovede do steriliteta. 

Računi bilećkog „Vodovoda“ blokirani su više od godinu dana zbog dugovanja za struju od 2,3 miliona KM. „Elektro-Hercegovina“ je ponudila Bilećanima reprogram duga, koji nije potpisan, jer, kako tvrde u „Vodovodu“, nemaju novca ni za izmirenje mesečnih računa za struju, tako da rešenje problema nije ni na pomolu.

Bilećki vodovod

Direktor bilećkog „Vodovoda“ Borislav Vukoje rekao je „EuroBlicu“ da reprogram na deset godina nisu mogli da prihvate jer preduzeće ne može da plaća rate od oko 50.000 KM.

- Za redovnu potrošnju mesečno bismo morali da plaćamo 30.000 KM, a naši prihodi su oko 45.000 KM, pa je obaveze nemoguće izmiriti - kaže Vukoje.
On dodaje da je preduzeće u veoma teškoj situaciji, da se radnicima neredovno isplaćuju plate i da nema dovoljno novca za servisiranje rezervnih delova.

- Prema skupštinskoj odluci ne možemo da povećamo cenu vode, koja nije korigovana više od dve godine i među najnižima je u RS, od 0,56 KM po kubiku za domaćinstva. Iako je naplativost oko 80 odsto, prihodi su mali u odnosu na potrebe - tvrdi Vukoje.

On očekuje da će se situacija popraviti primenom novog Zakona o komunalnim delatnostima, prema kome opštine, ukoliko smatraju da se ne može korigovati cena vode, moraju da obezbede subvenicije preduzećima.

- U RS ima vodovoda koji više duguju od nas, pa im računi nisu blokirani - tvrdi Vukoje i dodaje da je sa problemom upoznata i Vlada RS i resorno ministarstvo, od kojih još nema odgovora kako rešiti problem sa blokadom računa.

Bilećki „Vodovod“ letos je nakratko ostao i bez hlora, a nakon pozajmica iz Nevesinja i Trebinja, u poslednje vreme hlor obezbeđuje opština.
Direktor „Elektro-Hercegovine” Miroslav Krstović kaže da električari razumeju probleme „Vodovoda“, koji sedam godina ne plaća račune za struju.

- Višemilionski dug je problem i njima i nama. Oni nemaju novac, a mi moramo da naplatimo utrošenu struju. Tragamo za nekim drugim rešenjima - dodaje Krstović.

Načelnik Bileće Dragan Babić ističe da je opština o teškoj situaciji u bilećkom „Vodovodu“ obavestila Hidroelektrane na Trebišnjci i Vladu RS, od koje su dobili obećanja da će problem biti rešen.

- Kvalitet vode i vodosnabdevanje potrošača nisu dovedeni u pitanje, ali je problem blokada računa preduzeća - tvrdi Babić.